Michael Faraday

Eolaí Sasanach ab ea Michael Faraday FRS (22 Meán Fómhair 1791 – 25 Lúnasa 1867) a chuir le staidéar an leictreamaighnéadais agus an leictriceimice. I measc a chuid príomhfhionnachtana tá na prionsabail is bun le hionduchtú leictreamaighnéadach, diamaighnéadas agus leictrealú. Cé nach bhfuair Faraday mórán oideachais fhoirmiúil, bhí sé ar dhuine de na heolaithe is mó tionchair sa stair. Ba trína thaighde ar an réimse maighnéadach timpeall ar sheoltóir a iompraíonn sruth díreach a bhunaigh Faraday coincheap an réimse mhaighnéadaigh sa bhfisic. Fuair Faraday amach freisin go bhféadfadh an maighnéadas tionchar a bheith aige ar ghathanna solais agus go raibh bunghaol idir an dá fheiniméan. Chruthaigh a chuid aireagán d'fheistí rothlacha leictreamaighnéadacha mar bhunús le teicneolaíocht mhótair leictrigh, agus ba mar gheall ar a chuid iarrachtaí den chuid is mó a d'éirigh le leictreachas a bheith praiticiúil le húsáid sa teicneolaíocht.

Mar cheimiceoir, d'aimsigh Faraday an bheinséin, rinne sé imscrúdú ar hiodráit chlatráite de chlóirín, cheap sé foirm luath den dóire Bunsen agus de chóras na n-uimhreacha ocsaídiúcháin, agus tharraing sé aird an phobail ar na téarmaí amhail "anóid "," catóid "," leictreoid "agus" ian ". I ndeireadh na dála ba é Faraday an chéad ''Fullerian Professor of Chemistry'' san Institiúid Ríoga, post ar feadh an tsaoil. Turgnamhóir a bhí in Faraday a chuir a chuid smaointe in iúl i dteanga shoiléir shimplí; níor leathnaigh a chumais matamaiticiúil, áfach, chomh fada leis an triantánacht agus bhí siad teoranta don ailgéabar is simplí. Thóg James Clerk Maxwell obair Fharaday agus daoine eile agus rinne sé achoimre air i sraith cothromóidí a nglactar leis mar bhunús le gach teoiric nua - aimseartha ar fheiniméin leictreamaighnéadacha. Maidir le Faraday agus 'línte fórsa mhaighnéadaigh' a úsáid, scríobh Maxwell go léiríonn siad go raibh Faraday ".. ''in reality a mathematician of a very high order – one from whom the mathematicians of the future may derive valuable and fertile methods.'' Ainmnítear an 'Farad', aonad SI an toillis leictrigh ina onóir.

Choinnigh Albert Einstein pictiúr de Faraday ar a bhalla staidéir, in éineacht le pictiúir de Arthur Schopenhauer agus James Clerk Maxwell. Dúirt an fisiceoir Ernest Rutherford, "''When we consider the magnitude and extent of his discoveries and their influence on the progress of science and of industry, there is no honour too great to pay to the memory of Faraday, one of the greatest scientific discoverers of all time".'' Arna chur ar fáil ag Vicipéid